Stikstofdeken

2 juni 2017

Afgelopen week reed ik over de A28 naar huis. Ter hoogte van de afslag van Assen-Zuid viel mijn oog op de prachtig bloeiende lupines die daar in de berm staan. Dat deed mij denken aan mijn jeugd, toen ik in de jaren tachtig als tiener op de fiets van Coevorden naar mijn grootouders in Nieuw Balinge fietste. Ter hoogte van de boswachterij Gees stonden de bermen in de voorzomer vol met  paarsblauwe, soms roze of wit bloeiende lupines.

“Lupines herinneren aan de tijd dat de Drentse bodem zo voedselarm was dat landbouw nauwelijks mogelijk was.”

Vaste lupine, want zo heet zij voluit, komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Ze is in het begin van de vorige eeuw ingevoerd om als stikstofbinder en groenbemester te worden ingezaaid bij omzetting van de heide in bos.  Lupines doen aan een bijzondere ruilhandel met bepaalde bodembacteriën. Deze bacteriën zetten stikstof uit de lucht om in een voor planten opneembare vorm. Dit doen ze in ruil voor door de plant gevormde koolhydraten. Lupines zijn daardoor op voedselarme bodem in het voordeel, ze beschikken over een  eigen stikstofbron.

 

Nu, bijna 100 jaar later, vind je haar nog steeds in de omgeving van de grote boswachterijen. Lupines zijn daarmee te beschouwen als een cultuurhistorisch relict. Ze herinneren ons aan een tijd dat de Drentse bodem zo voedselarm (schraal) was dat landbouw nauwelijks mogelijk was.  Die situatie is inmiddels verleden tijd.  Door intensieve veehouderij, verkeer en industrie ligt er tegenwoordig een stikstofdeken over Drenthe. Natuurbeheerders moeten alle zeilen bijzetten om de overvloed aan stikstof door maaien of plaggen weer af te voeren. Maatregelen die nodig zijn om onze, voor Drenthe zo kenmerkende schraalhanzen onder de wilde planten te behouden.

En de lupines? Nu ze zijn beroofd van hun voordeel zullen ze naar verwachting geleidelijk uit de voedselrijker wordende Drentse bermen verdwijnen.

Wil je graag regelmatig en specifieker op de hoogte gehouden worden over wilde flora in Drenthe en de rest van Nederland? Denk dan ook eens aan FLORON en hun actieve Facebookpagina!